Giới thiệu về công nghệ Web – GIS

Khái niệm Theo định nghĩa do tổ chức bản đồ thế giới (Cartophy) đưa ra thì: “Web – GIS được xem như là một hệ thống thông tin địa lý được phân bố qua môi trường mạng máy tính để tích hợp, phân phối và truyền tải thông tin địa lý trực tuyến trên Internet”[Nguồn www.Cartophy.com]

Sơ lược phần mềm Web – GIS Tiềm năng của Web - GIS [nguồn http://ungdungmoi.com] 

- Có khả năng phân phối thông tin địa lý rộng rãi trên toàn cầu. 

- Người dùng Intenet có thể truy cập đến các ứng dụng GIS mà không phải mua phần mềm. 

- Đối với phần lớn người dùng không có kinh nghiệm về GIS thì việc sử dụng Web - GIS sẽ đơn giản hơn việc sử dụng các ứng dụng GIS loại khác. 

Các phương thức phát triển Web - GIS 

Có nhiều phương thức dùng để thêm các chức năng của GIS trên Web: 

- Server side: cho phép người dùng gửi yêu cầu lấy dữ liệu và phân tích trên máy chủ. Máy chủ sẽ thực hiện các yêu cầu và gửi trả dữ liệu hoặc kết quả cho người dùng. 

- Client side: cho phép người dùng thực hiện vài thao tác phân tích trên dữ liệu tại chính máy người dùng. 

- Server và client: kết hợp hai phương thức server side và client side để phục vụ nhu cầu của người dùng. Cụ thể: 

• Các tác vụ đòi hỏi sử dụng cơ sở dữ liệu (CSDL) hoặc phân tích phức tạp sẽ được gán trên máy chủ. 

• Các tác vụ nhỏ sẽ được gán ở máy khách. Trong trường hợp này, cả máy chủ và máy khách cùng chia sẻ thông tin với nhau về sức mạnh và khả năng của chúng. Hiện nay công nghệ Web – GIS được xây dựng trên hai loại phần mềm là phần mềm mã nguồn mở và phần mềm thương mại (hay phần mềm mã nguồn đóng). Các phần mềm mã nguồn mở có những bước tiến mạnh mẽ trong những năm gần đây và từng bước trở thành những công cụ thiết thực và hỗ trợ tốt cho người sử dụng. Các phần mềm loại này cho GIS cũng có cùng xu hướng đó và ngày nay đã có thể đáp ứng được nhu cầu của dân chuyên nghiệp trên toàn thế giới. Với việc sử dụng công cụ Web - GIS mã nguồn mở, người sử dụng không phải mua và cài đặt các chương trình GIS trên máy tính mà có thể tiến hành phân tích, tính toán, lưu giữ, chia sẻ thông tin môi trường trực tiếp qua chương trình được xây dựng chỉ với một máy tính có nối mạng Internet và một trình duyệt Web bất kỳ. Ngoài ra, người dùng còn có thể xem xét cách thức hoạt động của phần mềm để có thể hiệu chỉnh hay phát triển theo ý mình, có thể sử dụng dưới nhiều mục đích, dưới nhiều máy khác nhau hay phân phối lại tùy ý. Được xây dựng trên các hệ điều hành mã nguồn mở, dựa trên các cơ sở dữ liệu, dịch vụ Web và các kỹ thuật phát triển phần mềm, ngày nay chúng ta tìm thấy những hệ thống mã nguồn mở tồn tại vững chắc trong lĩnh vực ứng dụng GIS. Những hệ thống này có thể là những hệ quản trị cơ sở dữ liệu không gian (như PostGIS), môi trường phân tích dữ liệu (như GRASS), kỹ thuật máy chủ cho Web (như MapServer, Geoserver, Deegree), những công cụ cho máy trạm (như MapBuilder, MapBender), những công cụ GIS chuyên nghiệp cho máy desktop thông thường (như gvSIG). 

Phần lớn những phần mềm mã nguồn mở về GIS đáp ứng cả nhu cầu của cộng đồng mã nguồn mở lẫn các công ty tư nhân để phát triển, tích hợp, hỗ trợ kỹ thuật và đào tạo. Nhờ vào tính mở của các phần mềm loại này, các công ty loại nhỏ và trung bình có thể dễ dàng cung cấp các giải pháp và dịch vụ của họ sau khi phát triển thêm từ các mã nguồn mở. Để có thể phát triển các ứng dụng thông tin địa lý trên các phần mềm mã nguồn mở đòi hỏi các lập trình viên có kỹ thuật cao và nhiều kinh nghiệm. Đòi hỏi sự hiểu biết sâu về công nghệ Web, ngôn ngữ Web cũng như các hệ thống dữ liệu địa lý. Các phần mềm GIS thương mại hiện nay được đa phần người dùng GIS chuyên nghiệp sử dụng. Trong đó, đáng chú ý là các sản phẩm của hãng ESRI, như: 

- Những phần mềm ArcGIS Desktop cho phép tạo, phân tích, vẽ bản đồ, quản lý, chia sẻ và xuất bản thông tin địa lý. 

- Những module mở rộng của ArcGIS như Spatial Analyst, 3D Analyst, Network Analyst … 

- ArcSDE là phần mềm cho máy chủ cho phép nhiều người dùng truy cập vào hệ cơ sở dữ liệu không gian địa lý được lưu trữ trong hệ thống quản lý cơ sở dữ liệu quan hệ. 

- ArcIMS là giải pháp cung cấp những bản đồ động, dữ liệu GIS và dịch vụ qua Web.

- MapObject, ArcEngine, ArcGIS Server là những công cụ để phát triển các ứng dụng GIS. Sản phẩm của ESRI với ưu điểm là xây dựng hệ thống Web – GIS nhanh, có thể kết hợp với các công nghệ nền khác, với các hợp phần do người lập trình tự phát triển và bản thân những phần mềm của hãng ESRI có những công cụ mà các phần mềm GIS mã nguồn mở chưa phát triển được. Tuy nhiên, chi phí chuyển giao công nghệ còn cao và chỉ phù hợp với các dự án lớn